İngiltere Hükümeti’nin 2025 Beyaz Kitap ile duyurduğu yeni göçmenlik reformları, artık şekillenmeye başladı. Bu reformların en dikkat çekici boyutu, süresiz oturum (ILR) ve vatandaşlık başvurularında “puan bazlı” bir sisteme geçilecek olması. Ve daha önemlisi: Bu sistem yalnızca yeni gelenleri değil, hâlihazırda İngiltere’de yaşayan göçmenleri de kapsayacak.
Dolayısıyla artık “5 yıl doldu, ILR başvurusu yapabilirim” dönemi kapanıyor olabilir. Yeni sistemde, kimlerin 5 yılda süresiz oturum alabileceği, kimlerin 10 yıl beklemek zorunda kalacağı, topluma yaptığı katkıya göre belirlenecek.
İngiliz Vatandaşı ile Evli Olanlar İçin Değişiklik Yok
İngiliz vatandaşı ile evli başvuru sahipleri mevcut haklarını koruyacak ve puanlama sisteminden muaf tutulacaklar.
İngiliz Vatandaşı ile Evli Olmayanlar İçin Hükümetin Yeni Yaklaşımı: Katkı Sağlayan Kazanır
2025 Beyaz Kitap’ta açıkça ifade edilen “earned settlement” ve “earned citizenship” ilkeleri, artık yalnızca zamanla değil, nitelik ve katkı ile kazanılmış oturum ve vatandaşlık anlayışını getiriyor.
“Bu ülkeye katkı sunanları ödüllendirip daha hızlı oturum vereceğiz. Sadece burada bulunmak yetmez; çalışacaksın, uyum göstereceksin, toplumun bir parçası olacaksın.”
Bu nedenle yüksek puan alanlar 5 yıl (veya bazı özel durumlarda daha erken) sürede ILR’ye ulaşabilecek. Aksi halde, başvuru hakkı 10 yıla kadar uzayabilecek.
Puanlamada Dikkate Alınabilecek Temel Kriterler
Henüz resmi tablo açıklanmasa da, Beyaz Kitap ve hükümet açıklamalarına göre şu başlıklar öne çıkıyor:
İstihdam ve Ekonomik Katkı
- Tam zamanlı kayıtlı çalışmak ya da kendi işini yürütmek
- Vergi ve sosyal güvenlik ödemelerini (NI, PAYE) eksiksiz yapmak
- Yardımsız (benefits almadan) yaşamak
Dil ve Entegrasyon
- İngilizce seviyesi: B2 ve üstünde ne kadar iyi ingilizce biliniyorsa o kadar yüksek puan alınacak
- Life in the UK testini geçmiş olmak
- Toplumla entegrasyona yönelik faaliyetler (gönüllülük, sosyal katılım)
Sabıka ve Göçmenlik Geçmişi
- Temiz adli sicil
- Vize ihlali, overstay, illegal work gibi durumların olmaması
Topluma Katkı İçin Öne Çıkan Yeni Bir Alan: Hayır Kurumlarına Bağış
Yeni sistemin en dikkat çeken, ancak hâlâ yeterince konuşulmayan boyutlarından biri de bu:
Kamu yararına yapılan bağışlar ve sosyal sorumluluk projeleriyle puan artırmak mümkün olacak.
Bu, hükümetin “sadece burada yaşama değil, katkı gösterme” vizyonuyla birebir örtüşüyor.
Kimlere ve Nereye Bağış Yapmalı?
Hükümet resmi liste açıklamasa da güvenilir, kurumsallaşmış hayır kurumlarına yapılan bağışlar dikkat çekebilir. Örneğin:
Önerim, minimum £20/ay gibi düzenli bağışlara hemen şimdi başlamak. Düzenli ödeme geçmişi oluşturmak ve bunu belgelemek, ileride başvuru dosyanıza ciddi katkı sağlar.
Not: Bağış miktarı önemli ama daha da önemlisi, devamlılığı ve şeffaf belgelenebilir olmasıdır.
Mevcut Göçmenler Ne Kadar Etkilenecek?
BBC’nin hükümet kaynaklarından edindiği bilgiye göre, bu reformlar sadece yeni başvuruları değil, hâlihazırda İngiltere’de bulunan göçmenleri de kapsayacak. Yani:
- Ülkede bulunan ve henüz ILR almamış herkes yeni sistemin parçası olacak.
- Geçiş dönemi sınırlı tutulacak; fırsatı kaçıranlar 10 yıl şartına takılabilir.
Bu bilgi artık spekülasyon olmaktan çıktı. Hükümetin göçmen sayısını hızlıca azaltma planı içinde mevcut göçmenlerin de kapsam dışı bırakılmadığı net bir şekilde görülüyor.
Ne Yapmalı? Şimdi Harekete Geçme Zamanı
- İngilizce seviyenizi yükseltin.
- İş ve vergi kaydınızı düzenli hale getirin.
- Hayır kurumlarına küçük ama düzenli bağışlar başlatın.
- Gönüllü faaliyetlere katılın (okul, belediye, cemiyetler vb.).
- Belgelerinizi saklayın: dil sertifikaları, bağış dekontları, iş sözleşmeleri.
Son Söz: Hızlı Hazırlanan Avantaj Sağlayacak
Yeni sistem, yerleşik göçmenlere “hazırlan, katkı sun, ödüllendiril” mesajı veriyor. Şu anda, puan toplayacak alanlarda adım atmaya başlayanlar ileride 5 yıl dolduğunda ILR başvurularında ciddi avantaj elde edecekler.
Daha önce sadece zamanla alınan ILR, artık katkı ile kazanılacak.
Yeni Sistemde Vatandaşlık Başvuruları Nasıl Etkilenecek?
İngiltere hükümetinin 2025 reformlarıyla birlikte vatandaşlık başvuruları da artık yalnızca belli bir süre İngiltere’de yaşamış olmaya değil, katkıya dayalı bir puanlama sistemine bağlanacak. Bu sistemde özellikle evli olmayan bireyler için köklü değişiklikler öngörülüyor.
🔹 Mevcut Durumda Ne Vardı?
Şu anda İngiliz vatandaşlığı başvurusunda bulunmak isteyen bireyler için genel sistem şöyle işliyor:
- İngiltere Vatandaşı ile evli olanlar, ILR aldıktan sonra hemen başvuru yapabiliyorlar; ancak son 3 yıl boyunca fiilen İngiltere’de bulunmuş olmaları şart.
- Evli olmayanlar ise, ILR aldıktan sonra en az 12 ay beklemek zorunda. Ayrıca, başvuru öncesindeki son 5 yıl boyunca İngiltere’de fiilen ikamet etmiş olmaları gerekiyor (5 yıl içinde en fazla 450 gün, son 12 ayda en fazla 90 gün yurtdışında kalış toleransı var).
🔸 Ne Değişiyor?
Yeni sistemle birlikte:
- İngiltere Vatandaşı ile evli olanlarda sistem değişmiyor.
Bu kişiler, ILR aldıktan sonra yine doğrudan vatandaşlık başvurusu yapabilecek (son 3 yıl ikamet şartı korunarak). - Evli olmayanlar ise artık sadece 1 yıl beklemekle yetinmeyecekler.
Vatandaşlık başvuruları puan tabanlı sistem üzerinden değerlendirilecek ve ancak yeterli puanı toplayan bireyler en erken 1 yıl sonra başvuru yapabilecek.
Puanı yeterli olmayanlar için ya başvuru hakkı verilmeyecek, ya da daha uzun sürelerle (örneğin 2–5 yıl ek bekleme) başvurmaları gerekecek.
Bu, artık vatandaşlık sürecinin otomatik değil, kazanıma dayalı bir yapıya dönüşeceğini net şekilde gösteriyor.