Portekiz, Yunanistan, Karayip ve Vanuatu Vatandaşlık Programları: Hangi Seçenek Daha Mantıklı?
Yatırım yoluyla ikinci bir vatandaşlık veya gelişmiş bir ülkeden oturma izni elde etmek, küresel hareketliliği artırmak, vergi avantajlarından yararlanmak ve gelecekteki belirsizliklere karşı bir güvenlik alternatifi oluşturmak isteyen birçok yatırımcının ilgisini çekmektedir.
Ancak, Karayip ülkeleri ve Vanuatu (Ada Ülkeleri)’nin sunduğu vatandaşlık programları ile Portekiz ve Yunanistan’ın Golden Visa programları arasında önemli farklar bulunmaktadır. Bu farkları anlamak ve doğru seçimi yapmak, yatırımcıların gelecekteki planları için kritik bir adım olabilir.
Ada Ülkeleri (Karayip ve Vanuatu) Vatandaşlıklarının Yatırım Maliyeti ve Paranın Değeri
St Kitts & Nevis, Grenada, Domika, Vanuatu gibi Ada Ülkeleri, yatırım yoluyla vatandaşlık elde etmek isteyenler için düşük maliyetli seçenekler sunmaktadır. Genellikle 100.000 ila 150.000 ABD Doları arasında bir bağış yaparak bu ülkelerden vatandaşlık alınabilmektedir. Alternatif olarak, en az 250.000 dolar değerinde bir gayrimenkul almak gerekmektedir. Ancak, bağış seçeneği geri dönüşü olmayan bir harcamadır; gayrimenkul seçeneği ise, hükümetin şart koştuğu belirli bölgelerden ve müteahhitlerden alınmak zorunda olduğu için gerçek değerinin kat ve kat üstünde satılmaktadır. Yani, gerek bağış gerekse gayrimenkul seçeneklerinde yatırımcılar sonunda yatırdıkları parayı ya hiç geri alamazlar ya da son derece düşük bir geri dönüş elde edebilirler.
Bu sadece işin yatırım kısmıdır. Ayrıca, geri dönüşü olmaması bir yana, bu yatırım sonucunda elde edilen pasaportun ne kadar kredibilitesi yüksek olduğu da sorgulanmalıdır. Bana göre Ada Ülkelerinden alınmış bir pasaportun gücü, onca ekonomik ve politik çalkantıya rağmen halen Türk pasaportundan daha iyi durumda değildir. Evet, bu ülkelerden alınan pasaportlar belli başlı ülkelere vizesiz seyahatin önünü açmaktadır ama bu vizesiz seyahatler, gidilen ülkeye girişi garanti etmez. Sınır kontrolü esnasında, pasaportu inceleyen göçmenlik görevlileri bu pasaportların parayla satın alındığını çok iyi bilmektedir ve sorgulamalarını buna göre yapmaktadırlar. Örneğin, bu ülkelerden pasaport edinen bazı yatırımcıların, İngiltere veya Schengen sınır kapılarından çeşitli nedenlerle geri çevrildiği sıkça görülmektedir. Özellikle Irak ve Afgan asıllı yatırımcılarda bu durum sıklıkla karşılaşılmaktadır.
Sadece geri çevrilme yönünden değil, aynı zamanda pasaportun sunduğu olanaklar açısından da incelenmesi gereken durumlar vardır. Ada Ülkelerinden alınan pasaportlar, birçok ülkeye vizesiz seyahat olanağı sağlar bu doğru ama Schengen bölgesi dışındaki diğer ülkelere zaten Türk pasaportları da vizesiz seyahat edebilirler. Pasaport için yatırım yapabilecek maddi gücü olanların Schengen bölgesinde vize sorunuyla karşılaşması pek olası olmadığı için, Türk pasaportları ile Ada ülkelerinin pasaportları arasında bir fark gözlenmeyecektir.
Peki, sınırdan bu ülkelerin pasaportları ile geçtiğinizde, gittiğiniz ülkelerde neler yapabilirsiniz? Sorunun yanıtı çok basit: Vize alıp aynı ülkeye giden bir Türk pasaport sahibi ile Ada Ülkeleri pasaportu sahibi yani her iki pasaport sahibi gittikleri ülkelerde sadece turist olarak kalabilirler. Eğitim alamaz, çalışamaz ve genellikle gidilen ülkede 1 ay veya 3 aydan fazla kalamazlar.
Neden Ada Ülkeleri Pasaportu Almalı?
Bu noktada, “Neden Karayip veya Vanuatu pasaportu almalı?” sorusu önem kazanıyor. Ben şahsen Türk vatandaşlarına bu ülkelerden pasaport almalarını tavsiye etmiyorum. Portekiz ve hatta Yunanistan gibi Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler dururken, bir Türk vatandaşının sırf vize serbestisi olacak diye Karayip veya Vanuatu pasaportunu edinmesi, ve bunun için geri dönüşü neredeyse hiç olmayan yüzbinlerce dolar harcaması bana çok mantıklı gelmiyor.
Özellikle bu kadar yüksek rakamları harcayacak ekonomik güce sahip olan bir Türk vatandaşının, zaten özellikle Schengen Bölgesi’nden vize almada bir sorun yaşayacağını sanmıyorum. Ada Ülkelerinden bir pasaport almak yerine, yatırımcıların daha prestijli ve geniş haklar sunan Portekiz ve hatta Yunanistan’ı düşünmesi çok daha mantıklı olacaktır. Çünkü Portekiz ve Yunanistan vatandaşlıkları, sadece vizesiz seyahat imkanı sunmakla kalmaz, aynı zamanda Avrupa Birliği’nin sunduğu geniş haklardan yararlanma fırsatı verir.
Portekiz ve Yunanistan’dan alınan pasaportlar, AB pasaportu olarak kabul edilir. Bu, bir bakıma pasaport sahiplerinin 27 AB ülkesinin tamamında tam serbest dolaşım, çalışma ve barınma hakkına sahip olmaları anlamına gelir. Ada Ülkelerinin pasaportlarının sunduğu olanakların aksine, bu pasaportlar Avrupa genelinde sınırsız giriş-çıkış hakkı sağlar ve herhangi bir zaman sınırlaması olmaksızın AB’de kalma imkanı verir. Ayrıca, bu pasaportlarla AB genelinde eğitim alma hakkı da elde edersiniz, bu da özellikle çocuklu aileler için büyük bir avantajdır.
Portekiz Golden Visa Programının ve Yunanistan’ın Avantajları
Portekiz’in Golden Visa programı, iki ana yatırım seçeneği sunar: Hükümetin onayladığı yatırım fonlarına en az 500.000 Euro yatırım yapmak veya kültürel ve sosyal amaçlı projelere en az 200.000 Euro bağış yapmak. Bu seçenekler, Ada Ülkelerine kıyasla daha yüksek bir başlangıç maliyeti gerektirir, ancak yatırımcılara çok daha geniş ve uzun vadeli haklar sunar. Özellikle yatırım fonu seçeneği, yatırımcının parasının geri dönüşünü ve hatta kar elde etmesini sağlayabilir.
Yunanistan’ın Golden Visa programı ise, 1 Eylül 2023’te yapılan değişiklikler sonrası iki seçenek sunmaktadır: En düşük 250.000 Euro’ya restorasyon yapılması koşuluyla gayrimenkul alımı veya en az 400.000 Euro değerinde yeni bir gayrimenkul edinimi. Yunanistan programı da, Portekiz gibi AB içinde geniş haklar ve serbest dolaşım avantajı sağlar.
Her iki program da Schengen Bölgesi’nde vizesiz seyahat etme imkanı sunar ve bu hak, vatandaşlık elde edilmeden önce bile geçerlidir. Ayrıca, Portekiz ve Yunanistan Golden Visa programları, bu ülkelerde yaşama, çalışma ve eğitim alma hakkı verir. Bu, yalnızca Avrupa Birliği vatandaşlığıyla elde edilebilecek geniş haklar ve özgürlükler anlamına gelir.
Vizesiz Seyahat ve Pasaport Kredibilitesi: Karayip Ülkeleri ve Vanuatu vs. Portekiz ve Yunanistan
Karayip ülkeleri ve Vanuatu’dan alınan pasaportlar, genellikle 130 ila 150 ülkeye vizesiz seyahat imkanı sunar. Ancak, bu seyahatler genellikle kısa süreli turist ziyaretleri içindir ve Schengen Bölgesi’nde en fazla 90 gün kalma izni verir. Bu pasaportların vizesiz seyahat hakkı her an kaldırılabilir, bu da güvenilirliklerini ciddi şekilde zedeler. Son olarak, İngiltere’nin Dominika ve Vanuatu pasaportlarına vize uygulamaya başlaması ve Avrupa Birliği’nin de benzer bir uygulamayı düşündüğünü açıklaması, bu riskin gerçek olduğunu göstermektedir.
Öte yandan, Portekiz ve Yunanistan’ın Golden Visa programları ile elde edilen oturma izni, Schengen Bölgesi’nde vizesiz seyahat hakkı sağlar. Yani, bu ülkelerin vatandaşlığına başvurmadan önce bile Schengen ülkelerinde serbestçe dolaşma hakkına sahip olursunuz. Bu, pasaportun sunduğu kredibilite açısından çok daha yüksek bir güven sunar. Ayrıca, Portekiz veya Yunanistan vatandaşlığı ile Avrupa Birliği’nin sunduğu tüm haklardan yararlanabilirsiniz. Bu haklar arasında çalışma, yerleşme ve eğitim alma gibi önemli avantajlar bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, bu pasaportlar ABD, Kanada ve Birleşik Krallık gibi gelişmiş ülkelere vizesiz seyahat imkanı da sunar, bu da Ada Ülkeleri pasaportları ile elde edilemeyecek bir ayrıcalıktır.
Karayip ve Vanuatu Vatandaşlıklarını Kimlere Öneriyorum?
Bu tür pasaportları, vize almanın neredeyse imkansız veya çok zor olduğu ülkelerin vatandaşlarına öneriyorum. Örneğin, Suriye, İran, Afganistan, Rusya, Çin, Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerden gelen kişiler için Karayip veya Vanuatu pasaportları, Schengen Bölgesi’nde vizesiz seyahat imkanı sağlayabilir. Bu ülkelerin vatandaşlarına uygulanan vize rejimi oldukça katı olduğu için, bu tür pasaportlar onlar için son çare olabilir. Ayrıca, Portekiz veya Yunanistan gibi ülkelerde yatırım yaparak vatandaşlık almak da bu kişiler için daha zor olabilir. Bu durumda, Karayip ülkeleri veya Vanuatu, daha erişilebilir ve pratik bir çözüm sunabilir.
Bu tür ülkelerin vatandaşları için, Karayip veya Vanuatu pasaportları, belirli ülkelere vizesiz seyahat etmek veya uluslararası iş fırsatlarına erişim sağlamak açısından bir kapı açabilir. Ancak, bu tür pasaportlar, Türk vatandaşları gibi güçlü bir pasaport sahibi olan kişiler için daha az çekici bir seçenek olarak kalmaktadır.
Sonuç
Karayip ülkeleri ve Vanuatu’dan alınan pasaportlar, hızlı ve düşük maliyetli bir çözüm sunar, ancak sundukları haklar sınırlıdır ve güvenilirlikleri düşüktür. Ekonomik gücü olan yatırımcılar için, bu tür pasaportlar yerine Portekiz ve Yunanistan Golden Visa programları gibi daha güvenilir ve uzun vadeli avantajlar sunan bir seçenek daha mantıklı olacaktır. Bu programlar, AB içinde geniş haklar ve vizesiz seyahat imkanları sunar, ayrıca çalışma, yerleşme ve eğitim gibi ek fırsatlar da sağlar. Ancak, vize almanın çok zor olduğu ülkelerin vatandaşları için Karayip veya Vanuatu pasaportları son bir çözüm olarak değerlendirilebilir.
Sonuç olarak, yatırımcının kişisel durumuna ve hedeflerine göre en uygun seçeneği belirlemek en doğru yaklaşım olacaktır. Her ne kadar Karayip ve Vanuatu pasaportları belirli koşullarda faydalı olsa da, Avrupa Birliği gibi güçlü bir birliğin sunduğu haklar ve güvenceler, uzun vadede çok daha değerli ve avantajlı olacaktır.